VĂN HÓA ĐÓN TẾT CỔ TRUYỀN VIỆT NAM - HÀN QUỐC

 

Tết là dịp mọi người trong gia đình quây quần, đoàn tụ bên nhau sau những ngày làm việc vất vả. Với người Việt Nam, tết Nguyên đán là ngày lễ lớn nhất trong năm. Vậy, với người Hàn Quốc, họ đón tết như thế nào? Liệu có nét tương đồng với văn hóa đón tết của người Việt Nam chúng ta? Có điểm gì khác lạ cuốn hút khách du lịch khi đến đây như vậy? Hãy cùng Hoàng Thành tìm hiểu điều này nhé!

 

1, Đôi nét về tết của 2 quốc gia

 

Tết - ngày lễ vô cùng đặc biệt, ngày khởi đầu cho một năm mới, một năm mong cầu an yên, hạnh phúc. Dịp tết, thường mọi người sẽ ngược xuôi về quê quây quần và sum họp bên gia đình của mình. Hàn Quốc và Việt Nam là 2 quốc gia sử dụng lịch âm từ thời xa xưa nên cả hai dân tộc cùng đón ngày tết như nhau, cùng một thời gian.

 

Tại Hàn Quốc:

 

Người Hàn Quốc gọi ngày Tết âm lịch của mình là Seollal. Đây không chỉ là sự kiện đánh dấu cho sự khởi đầu của năm mới mà còn là kỳ nghỉ lễ lớn nhất ở Hàn Quốc. Đa số người Hàn đều về thăm quê hương để được đoàn tụ với gia đình và tổ chức lễ tưởng niệm cho tổ tiên.

Ở Hàn Quốc, các công việc chuẩn bị chào đón năm mới có vẻ ít hơn người Việt Nam. Cũng giống người Việt Nam người Hàn cũng đi chợ tết. Một tuần trước ngày Seollal là thời điểm mua sắm nhộn nhịp nhất ở Hàn Quốc. Lúc này, các gia đình hối hả mua sắm, chuẩn bị quà tặng cho người thân trong gia đình và bạn bè. Đến Hàn Quốc vào thời điểm này, bạn sẽ thấy các cửa hàng, siêu thị, chợ đều rất bận rộn. Thời xưa, vào ngày 23 tháng Chạp thì người dân cũng có phong tục cúng thần bếp nhưng ngày nay tục lệ này hầu như không còn nữa.

 

Tại Việt Nam

 

Ở Việt Nam, Tết âm lịch là ngày tết lớn nhất trong năm. Tết Nguyên Đán là dịp lễ đầu năm âm lịch quan trọng và có ý nghĩa bậc nhất ở Việt Nam, cùng với văn hóa Tết Âm lịch của các nước Đông Á. Trước ngày Tết, người Việt có các phong tục như "cúng Táo Quân" và "cúng Tất Niên" Vì Tết tính theo Âm lịch nên Tết Nguyên Đán của Việt Nam muộn hơn Tết Dương lịch.

Tết Việt là sự kết nối giữa gia đình, dòng họ, tổ tiên...kết nối những người con xa quê trở về với đất Tổ. Nó còn là nơi giao thoa tâm linh với các vị thần. Vì vậy trong suốt thời gian ăn tết, mọi người thường cố gắng vui vẻ, cẩn thận tránh xung đột cãi vã vì mọi người cho rằng ngày đầu tiên của năm mới sẽ quyết định vận mệnh cho cả 1 năm.

 

2, Sự khác biệt giữa tết của người Hàn và người Việt

 

Tại Việt Nam

 

Sắm Tết

 

Để phục vụ thú chơi Tết người Việt, tại nhiều địa phương lại xuất hiện các chợ phiên mỗi năm chỉ họp một lần như: chợ hoa đào, chợ hoa mai, chợ quất, chợ chữ, chợ đồ cổ… Ngày nay khá nhiều gia đình ngày Tết dùng đồ ngoại như: rượu ngoại, cá cảnh, hoa ngoại... nhưng vẫn không thể thiếu vắng những cành hoa đào, hoa mai, quất cảnh chơi trong nhà, một nét đẹp truyền thống lâu đời trong văn hóa Tết của người Việt.

 

 

 

Trong thú sắm Tết không thể không nhắc đến thú chơi chữ, từ xa xưa người Việt đã có tục xin chữ đầu năm với mong muốn cho con cái, bản thân thành công trong “sự học”, hay nhìn chữ để tu tâm sửa tính, rèn nết ăn nết ở.

 

Ăn Tết

 

Ẩm thực ngày Tết luôn là một nét văn hoá in đậm dấu ấn người Việt, trên mỗi vùng miền đều có những đặc sản, những món ăn truyền thống mang phong vị riêng. Trong mâm cơm Tết người miền Bắc có các món như: bánh chưng xanh, thịt gà, dưa hành muối, nem rán, giò lụa, canh măng nấu với bóng bì hoặc chân giò lợn, miến… Còn người miền Nam thường có bánh tét, củ kiệu muối, thịt kho nước dừa, canh khổ qua nấu tôm. Tết ở miền Trung có món bò nấu thưng, thịt nạc rim và món giò heo, giò heo ướp nghệ tươi giã nát, nấu liu riu mềm, thêm đậu phộng bóc vỏ ăn với xôi trắng. Đặc biệt, mâm cỗ Huế không thể thiếu món tôm chua thịt phay, nem bò lụi, chả tôm, gỏi vả.

 

 

Tục gói bánh chưng Tết một phong tục truyền thống lâu đời của người Việt Nam.

 

 

Trong dịp Tết Nguyên đán, nhiều gia đình có thói quen tự làm các món ăn ngày Tết, đi chợ chọn những bó lá dong tươi xanh, chọn những hạt gạo nếp, hạt đỗ căng tròn về để gói bánh chưng, bánh tét ăn dịp Tết… 

 

 

Trong tâm trí mỗi người dân đất Việt, hình ảnh cả nhà quây quần gói bánh, rồi sum vầy bên bếp lửa hồng nấu bánh Chưng xanh mãi là hình ảnh thân thương về cái Tết Nguyên đán, nhất là đối với những người con sinh sống xa nhà, xa quê hương và người Việt Nam sinh sống ở nước ngoài.

 

 

Lễ Tết

 

Từ xa xưa Tết Việt là dịp đoàn tụ gia đình, sum vầy con cháu, đón chào năm mới, còn là dịp thể hiện những phong tục tập quán ngày xuân. Lễ Tết là hoạt động tín ngưỡng có truyền thống lâu đời, phản ánh tinh thần đạo hiếu, coi trọng lễ nghĩa, đạo lý uống nước nhớ nguồn, thành kính với tổ tiên, thần linh của người Việt. Các lễ nghi tùy theo từng thời kỳ, địa phương có khác nhau đôi chút, nhưng các phong tục, lễ nghi chính thì không mấy thay đổi như: cúng ông Công ông Táo, cúng tất niên, cúng giao thừa, tục hái lộc đầu xuân, tục xông đất, lì xì (mừng tuổi),…

 

Bài trí bàn thờ gia tiên trong dịp Tết Nguyên đán.

 

 

Vào 23 tháng Chạp hàng năm, người Việt có tục cúng ông Công ông Táo - tiễn vị thần cai quản chuyện bếp núc mỗi nhà về Trời, với quan niệm Táo Quân lên trời thưa với Ngọc Hoàng về những việc xảy ra trong năm qua dưới trần gian và trong mỗi gia đình.

 

 

Nghi thức đưa ông Táo về trời dịp tết ông Công ông Táo.

 

 

Trong mỗi gia đình dịp Tết Nguyên đán, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên luôn được đặc biệt coi trọng. Bàn thờ ngày Tết luôn là nơi trang trọng nhất, được bày mâm ngũ quả.

 

 

Mâm cơm “tất niên”, bữa cơm ngày cuối năm là thời điểm đầm ấm, gắn kết mọi người ôn chuyện năm cũ, bàn chuyện năm mới,  một nét đẹp trong văn hóa dân tộc giúp giáo dục chữ hiếu, nguồn cội cho con cháu. Bởi vậy trong tiềm thức mỗi người Việt dù ở nơi nào, xứ nào thì mâm cơm ngày Tết luôn có ý nghĩa thiêng liêng với mỗi gia đình.

 

 

Mâm cỗ cúng giao thừa, làm vào khoảnh khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới với ý nghĩa mong muốn một năm mới hạnh phúc, ấm no.

 

 

Cùng với lễ Tết, có tục chúc Tết, mừng tuổi, ngày Tết mọi người đến nhà nhau thăm hỏi, chúc Tết. Con cháu chúc ông bà, cha mẹ mạnh khỏe, trường thọ; ông bà, cha mẹ chúc con cháu hiếu thảo, ngoan hiền; bạn bè thì chúc nhau năm mới ăn nên làm ra…

 

Chơi Tết

 

Tết Nguyên đán tuy chỉ diễn ra trong ba ngày đầu của tháng Giêng, nhưng trước và sau hàng chục ngày đã diễn ra các hoạt động liên quan đến Tết. Nổi bật trong chơi Tết là thú trảy hội, du xuân. Trong thời khắc chuyển mình của năm mới, vạn vật tốt tươi đất trời giao hòa đâm chồi nảy lộc và nắng ấm, đi lễ chùa hay du xuân là một hoạt động của nhiều gia đình. Nhiều người chọn những ngôi chùa ở xa, nổi tiếng linh thiêng để du xuân kết hợp vãn cảnh chùa, tìm đến sự thanh tao, rũ bỏ phiền muộn năm cũ, hy vọng vào những điều tốt đẹp trong năm mới.

Tháng Giêng cũng là mùa diễn ra các lễ hội trên khắp cả nước. Ở Việt Nam hàng năm có khoảng 8000 lễ hội chủ yếu vào mùa Xuân, diễn ra trong 3 tháng đầu năm. Các lễ hội truyền thống luôn hướng tới sự tôn kính, tưởng nhớ những đấng thiêng liêng như Thần, Phật, hay các bậc tiền nhân đã có công dựng nước, mở làng. Hoạt động lễ hội là một bảo tàng sống về văn hoá dân tộc, một cách thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, lưu truyền những giá trị văn hóa, lịch sử ngàn năm của người Việt.

 

 

 

 

Tại Hàn Quốc

 

Người Hàn Quốc ăn tết trong 3 ngày, từ ngày cuối cùng của năm cũ đến hết mùng 2 tết. Tuy nhiên, vì tính chất công việc một số người vẫn phải đi làm vào ngày này.

Theo quan niệm của người Hàn Quốc, nếu ngủ trong đêm giao thừa thì ngày hôm sau, lông mi sẽ bị bạc trắng và đầu óc thiếu sáng suốt. Vì thế cho nên không ai ngủ vào thời điểm này. Họ thường đốt các thanh tre trong nhà nhằm xua đuổi tà ma quấy rối. 

 

 

Người Hàn Quốc thường không ngủ vào đêm giao thừa.

Không chỉ vậy, họ còn cho rằng, năm mới là dịp những hồn ma xuất hiện trên trần gian để đánh cắp giày và dẫn đến nhiều chuyện xui xẻo cho chủ nhân đôi giày trong cả năm. Do đó, người Hàn Quốc sẽ cất giày vào một nơi an toàn trong những ngày Tết để đảm bảo may mắn cho mình.

 

Lễ tưởng niệm tổ tiên

 

Buổi sáng của Seollal bắt đầu với nghi lễ thờ cúng tổ tiên, được gọi là Charye. Rất nhiều thức ăn được chuẩn bị và bày trí chỉn chu trên mặt bàn giữa nhà. 

Khi đồ cúng được sắp đặt xong, các thành viên trong gia đình tụ tập ở phía trước bàn lễ nghi và bắt đầu buổi lễ. Mọi người sẽ cúi lạy thật sâu như những lời chào cung kính đến linh hồn của tổ tiên. Mục đích là để bày tỏ lòng biết ơn và cầu xin cho gia đình hạnh phúc trong suốt cả năm.

 

 

Mọi người sẽ cúi lạy thật sâu như những lời chào cung kính đến linh hồn của tổ tiên

 

Mâm cỗ cúng ngày đầu năm

 

Người Hàn Quốc có quy định hẳn hoi về mâm cỗ cúng ngày đầu năm. Theo phong tục, mâm lễ phải chia làm 5 hàng, với khoảng hơn 20 món ăn gồm có canh bánh gạo nếp Tteokguk, rượu, bánh Tteok truyền thống, cá, nhiều loại bánh rau chiên, hoa quả. Những lễ này được đặt dưới bài vị tổ tiên, theo thứ tự từ trên xuống dưới.

 

 

Nghi thức cúi lạy

 

Hay còn gọi là lễ Sebae. Đây là một nghi thức truyền thống thể hiện sự kính trọng sâu sắc của người trẻ dành cho những người lớn tuổi trong gia đình. Người cúi lạy sẽ phải quỳ xuống sàn nhà và mở rộng cánh tay của mình ra. Đàn ông đặt bàn tay trái qua tay phải, còn phụ nữ đặt bàn tay phải qua bàn tay trái.

 

 

Đây là một nghi thức truyền thống thể hiện sự kính trọng sâu sắc của người trẻ dành cho những người lớn tuổi trong gia đình.

Sau khi làm động tác cúi đầu chào năm mới và chúc người lớn nhiều may mắn, trẻ em sẽ được thưởng tiền hoặc vàng, ngọc hay một bất kì một món quà quý nào đó, tùy vào tuổi tác, vị trí của chúng trong gia đình và điều kiện kinh tế của gia đình. Sau khi kết thúc nghi lễ, cả nhà quây quần cùng nhau ăn đồ vừa cúng Tổ tiên.

 

Ăn canh bánh gạo Tteokguk

 

Ở Hàn Quốc, thay vì hỏi tuổi trẻ em, người lớn sẽ hỏi "cháu đã ăn Tteokguk được bao nhiêu lần rồi?". Bởi vì theo quan niệm của người Hàn, nếu bạn ăn một bát canh bánh gạo Tteokguk thì có nghĩa là bạn đã lớn thêm một tuổi. Đây cũng được xem là một phong tục đón Tết của xứ sở Kim Chi vào buổi sáng đầu tiên của Seollal.

 

 

Theo quan niệm của người Hàn, nếu bạn ăn một bát canh bánh gạo tteokguk thì có nghĩa là bạn đã lớn thêm một tuổi.

 

Đón lộc vào nhà

 

Người Hàn Quốc đặt "xẻng lộc" bằng rơm (như hình bên dưới) trước cổng nhà để đón lộc. Theo họ, làm như vậy là để hốt thóc gạo rơi vãi ngoài cửa, cũng có nghĩa là sẽ nhận được phúc lộc quanh năm. Xẻng lộc được gọi là Bok-jo-ri. Nếu sáng mùng 1 mà gọi được 1 người bán hàng rong Bok-jo-ri càng sớm thì sẽ càng nhận được nhiều tài lộc.

 

 

Trò chơi ngày Tết

 

Ở xứ sở Kim Chi, ngoài việc các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau cùng trò chuyện, xem phim thì họ còn tổ chức những trò chơi cùng nhau, chẳng hạn như trò Yutnori, đá cầu, thả diều, nhảy bập bênh,…

 

Như vậy qua bài viết này, hi vọng các bạn đã hiểu được phần nào văn hóa đón tết của người Hàn Quốc rồi phải không?

 

Nếu muốn được trải nghiệm cảm giác ăn tết tại nơi đây với tư cách là một du học sinh Việt Nam thì hãy nhanh tay liên hệ ngay với chúng tôi:

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ THƯƠNG MẠI VÀ DU LỊCH HOÀNG THÀNH

Địa chỉ : Nhà E7, Ngõ 18, Phố Mạc Thái Tổ, P. Yên Hoà, Q. Cầu Giấy, TP. Hà Nội

Tel : 02439118999 - 0997.826.999

Email : hoangthanhcompany40@gmail.com

 Website : duhochoangthanh.com